100-lecie powstania Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP

Rewers monety przedstawia strażackie poświęcenie symbolizujący na monecie strażacy w akcji przeciwpożarowej.

W dniach 8–9 września 1921 roku odbył się w Warszawie ogólnopolski zjazd straży pożarnych, w którym uczestniczyło 3690 delegatów oraz premier RP Wincenty Witos wraz z ministrami. Delegację zjazdu przyjął Naczelnik Państwa Józef Piłsudski. Spotkanie zakończyło się powołaniem Głównego Związku Straży Pożarnych RP.

Na ziemiach odrodzonej Rzeczypospolitej działało wówczas blisko 3 tysiące ochotniczych straży pożarnych (OSP). Związek zjednoczył straże istniejące wcześniej na terenach zaboru austriackiego (w tym w ramach korporacji powołanej w 1875 roku we Lwowie), zaboru rosyjskiego (również będące częścią utworzonego w 1916 roku Związku Floriańskiego) oraz zaboru pruskiego.

Na zjeździe wybrano Zarząd Główny w składzie: Bolesław Chomicz – prezes, Karol Rzepecki – wiceprezes, Zygmunt Choromański – skarbnik, Jan Kuc – sekretarz, Stanisław Olkuski – kustosz, Bolesław Pachelski – p.o. naczelnik oraz członków: Bolesława Kozłowskiego, Klemensa Matusiaka, Adama Mrozowskiego, Józefa Tuliszkowskiego i Bolesława Wójcikiewicza. Od tego wydarzenia idea jedności, w myśl sentencji „W jedności siła”, łączy strażaków w działaniach na rzecz ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa. W szlachetnej służbie dla ojczyzny, ratowania ludzi oraz ich mienia tysiące strażaków oddało swoje życie i zdrowie. Poświęcenie strażaków ochotników jest szkołą obywatelskiej powinności wobec państwa, patriotyzmu, demokracji i samorządności. Godnie wypełniają oni swoje zadania „Bogu na chwałę, ludziom na pożytek”. Pięknie to ujął papież Jan Paweł II w liście apostolskim z okazji 800-lecia parafii św. Floriana na Kleparzu w Krakowie w 1984 r.: ,,(…) wierni przykazaniu miłości i chrześcijańskiej tradycji, niosą pomoc bliźniemu w obliczu zagrożenia klęskami żywiołowymi”.

Dziś ogół strażaków reprezentuje Związek Ochotniczych Straży Pożarnych RP, który pełnię swej samorządności i samodzielności uzyskał po transformacji ustrojowej w 1989 roku. Jest w nim zrzeszonych 16 tys. OSP i 700 tys. strażaków ochotników.

dr Marian Zalewski (źródło: nbp.pl)